اطلاعاتي درباره آزمايش هاي قبل از ازدواج
آزمايشهاي واجب قبل از ازدواج در ايران شامل موارد زير است که در ادامه مقاله توضيح داده شده است:
1-يک نمونه خون (بدون نياز به ناشتايي) جهت بررسي وجود تالاسمي مينور در مرد ، وجود فاکتور سيفليس و ويروس هپاتيت ب
2-انجام آزمايش ادرار جهت تشخيص اعتياد در زن و مرد
تالاسمي چيست؟
تالاسمي يک مشکل ارثي خوني است که از طريق پدر يا مادر يا هردو به فرزند منتقل مي شود.
* اگر ژن حامل تالاسمي از يکي از والدين به فرد منتقل شود آن فرد تالاسمي مينور خواهد بود( اين فرد از نظر ظاهري نرمال است . فقط کمي کم خوني دارد) .اين شخص ناقل تالاسمي مي باشد .
* اما اگر ژن ناقا تالاسمي هم از پدر و هم از مادر به فرزند منتقل شود اين فرد مبتلا به تالاسمي از نوع ماژور خواهد شد که بيماري محسوب مي شوند. در اين افراد قدرت ساختن هموگلوبين بطور طبيعي در بدن وجود ندارد و به خاطر جبران اين کمبود ، استخوانهاي ديگر بدن (مثل استخوانهاي فک و صورت ) براي خونسازي وارد عمل ميشوند . اين امر باعث پهن تر شدن استخوانهاي صورت و تغيير شکل افراد مبتلا به تالاسمي ماژور خواهد شد.
اين افراد معمولا نيازمند تزريق مکرر خون و استفاده از داروهاي مخصوص مي باشند . اميد به زندگي اين افراد کم بوده واکثرا درسنين جواني ميميرند.
حال اگر فقط يکي از زوجين مينور(يا همان ناقل) باشد (ديگري سالم باشد و ناقل نباشد)، براي بچه دار شدن مشکلي وجود ندارد.نهايتا ممکن است فرزندشان با شانس 50 درصد ، مينور (ناقل ) شود . يعني شکل زير :
آزمايش قبل ازدواج ، تالاسمي
اما اگر مرد و زن ، هر 2 مينور (ناقل) باشند ، طبق تصوير زي ، در هر بارداري اين احتمالات وجود خواهد داشت :
25 درصد احتمال تالاسمي ماژور / 50 درصد احتمال تالاسمي مينور(ناقل) / 25 درصد سالم
تالاسمي ماژور، آزمايش قبل ازدواج
همين 25 درصدي که احتمال ماژور بودن در هر بارداري را نشان ميدهد ، براي ما ريسک بزرگي است . اين افراد مشاوره ژنتيک شده ، و پس از بارداري ، بايد سلامت جنين شان از طريق راههاي پيشرفته اي (مثل نمونه برداري از پرزهاي کوريوني ) بررسي و تشخيص 100% داده شود .
حال اينجا ميتوانيد تصميم بگيريد :
1. يا با هم ازدواج نکنيد
2. يا اصلا بچه دار نشويد
3.يا براي هر بار بارداري ، بايد يک تست تشخيصي استاندارد انجام دهيد تا از سلامت جنين تان مطمئن شويد .
و يا در صورت ازدواج در هر بار حاملگي با انجام آزمايشات ژنتيک که در دو مرحله انجام ميشود از وضعيت جنين خود با خبر شوند
چرا بايد از بروز بتا تالاسمي ماژور پيشگيري شود :
1 – وجود حدود 17000 بيمار تالاسمي ماژور در کشور بيانگر شيوع نسبتاً بالاي ژن بيماري در کشور است حدود 5% .
2 – بيماري تالاسمي ماژور، يک بيماري قابل پيشگيري است .
3 – اين بيماري ، يک کم خوني شديد و کشنده است و درمان قطعي ندارد .
5 – هزينه نگهداري بيماران بسيار گران است ، علاوه بر درد و رنج فراواني که خود شخص متحمل مي شود .
6 – روش غربالگري و شناسايي زوجهاي ناقل ( مينور ) آسان و به صرفه است .
سيفليس چيست؟
سيفليس يک عفونت منتقله از راه جنسي است که عامل آن يک نوع باکتري مي باشد. . در صورت مبتلا شدن يکي از زوجين ، همسر او نيز آلوده خواهد شد. در صورت عدم تشخيص و درمان مناسب و سريع ، اين بيماري عوارض بسياري در پي خواهد داشت ( ضايعات قلبي و عروقي و عصبي و در نهايت مرگ) . علاوه بر اين ، مادري که به سيفليس مبتلاست ميتواند جنين خود را نيز آلوده کند و دچار عوارض جبران ناپذيري شود . پس با توجه به تاثيرات ان باکتري مخرب بر سلامت خانواده ، تست VDRL در ايران ، براي آقايان انجام مي شود .
آزمايش اعتياد
انجام آزمايش تشخيصي اعتياد از طريق نمونه ادرار انجام مي شود. نمونه ادار بايد تحت نظارت تحويل داده شود که امکان تقلب در آن به حداقل برسد. در صورت منفي بودن تست عدم اعتياد فرد به مشتقات ترياک تاييد ميشود اما درصورت مثبت بودن آزمايش اوليه مرحله دوم يعني جداسازي انجام ميشود تا تعيين گردد آيا فرد داروي خاصي مصرف کرده يا خير .استفاده از داروهاي کديين دار وتعدادي از دارهاي ديگر باعث مشکوک شدن آزمايش و انجام مرحله دوم مي شوند.
انجام اين آزمايش نيازي به ناشتا بودن ندارد و نمونه ادرار در ليوان يک‌بار مصرفي که در اختيار مراجعه‌کننده قرار مي‌گيرد، گرفته ميشود.
برخي افراد داروهاي کدئين را با تجويز پزشک مصرف مي‌کنند لذا آزمايشگاه نمي‌تواند به همه تکليف کند قبل از آزمايش دارو مصرف نکنيد بلکه ميتواند با اطلاع‌رساني اعلام نمايد حتي‌الامکان ۷۲ ساعت قبل از آزمايش، از مصرف داروهاي کدئين خودداري نماييد. بعضي از آزمايشگاه‌ها در تهران با مکاتبه به محضرها و پيغام روي نوار تلفن گوياي خود مي‌کوشند مشکلات مراجعين خود را در اين خصوص کمتر کنند.
هپاتيت چيست؟
هپاتيت يک بيماري ويروسي است که کبد را درگير ميکند و باعث التهاب کبد مي شود. ويروسهاي عامل هپاتيت ، مختلف هستند ( A، B، C ، D، E و … ). هپاتيت ويروسي يکي از عوامل مهم مرگ و مير خصوصا در دوران جواني و ميانسالي مي باشد.
هپاتيت ب
آزمايش HBsAg جهت تشخيص وجود آنتي ژن ويروس هپاتيت ب در خون مي باشد . هپاتيت ب شايعترين هپاتيت موجود مي باشد و راههاي انتقال آن :
۱- انتقال از مادر به فرزند:
در مورد هپاتيت احتمال انتقال در طي حاملگي و زايمان بالاست بطوريکه در مادران بدون دريافت اقدامات پيشگيري احتمال انتقال حتي به ۹۰% مي رسد. تنها ۵ تا ۱۰ درصد موارد انتقال از مادر به جنين در طي ۶ ماهه اول اتفاق افتاده و عمدتاً انتقال در سه ماهه آخر بارداري و زايمان اتفاق مي افتد.
۲- انتقال از طريق جنسي:
اين راه اصلي ترين راه انتقال HBV در کشورهاي پيشرفته مي باشد..
۳- تزريق خون و فرآورده هاي خوني و پيوند اعضا:
۴- انتقال از طريق وسائل تيز ، نافذ و تماسهاي زير پوستي:
مهمترين روش انتقال در اين گروه ، استفاده معتادين تزريقي از وسايل تزريق بصورت اشتراکي است. ساير فعاليت هاي توام با انتقال ويروس که در اين گروه قرار مي‌گيرند عبارتند از خالکوبي ، طب سوزني ، سوراخ کردن گوش ، ختنه ، تزريق و …
۵- انتقال در حين ارائه خدمات تشخيصي و درماني :
انتقال ويروس از طريق ابزارهاي آلوده در دندانپزشکي ، جراحي، دياليز، اندوسکوپي و ساير اقدامات تشخيصي و درماني صورت مي گيرد.
۶- ساير راه هاي انتقال:
در مورد ويروس هپاتيت B بعلت مقاومت بالا، ويروس مي تواند ۷ تا ۱۰ روز بر روي سطوح باقي بماند و باعث انتقال آلودگي شود.لذا وسايل مشترک مثل مسواک ، شيشه شير بچه ، اسباب بازي، ظروف غذاخوري ، قيچي و غيره مي توانند در انتقال نقش داشته باشند.
مشاوره قبل از ازدواج
يکي ديگر از مراحلي که زوجين بايد قبل از ازدواج بگذرانند مشاوره قبل از ازدواج ميباشد .هميشه اطلاعاتي که از دوست ،آشنا و يا فاميل به ما ميرسند از صحت کامل برخوردار نيستند بخصوص مسايلي مثل روشهاي پيشگيري از بارداري ،مراقبتهاي پيش از بارداري ، مراقبتهاي دوران بارداري و..
در کلاسهاي مشاوره قبل از ازدواج اطلاعات لازم در زمينه هاي فوق به زوجين داده شده و پاسخگويي به ديگر سوالات بهداشتي آنان انجام ميشود راهنمايي زوجها براي مراجعه به مراکز بهداشتي و درماني در زمان مناسب و آشنايي بار کار مراکز و خدماتي که ارائه ميشود از وظايف مشاوران ميباشد.
واکسيناسيون
آخرين مرحله از اقدامات مربوط به قبل از ازدواج تزريق واکسن کزاز براي خانمهاييست که قبلا واکسن نزده اند و يا از تزريق آخرين واکسن آنها بيش از 10 سال ميگذرد . واکسن کزاز، سم غير فعال‌شده باکتري (توکسوييد) است. جهت اثربخشي بيشتر اين واکسن، واکسن ديفتري و سياه‌سرفه هم، همراه آن تزريق ميشوند. بدين لحاظ به آنها واکسن سه گانه (ثلاث- DPT) گفته ميشود. اولين تزريق اين واکسن در 2 ماهگي انجام ميشود. مراحل بعدي به ترتيب در 4 ماهگي، 6 ماهگي، 18 ماهگي و 4 تا 6 سالگي (بدو ورد به مدرسه) انجام مي‌پذيرد. با اين تزريقات مصونيت در مقابل کزاز به وجود مي‌آيد و از آن به بعد هر 10 سال تزريقي به نام يادآور بايد انجام شود تا مصونيت در برابر کزاز همچنان حفظ شود. واکسن يادآور شامل واکسن کزاز و ديفتري است که به آن واکسن دو گانه (DT) گفته ميشود.تزريق اين واکسن از ابتلا نوزادان به کزاز نوزادي پيشگيري ميکند.